To μπαρμπούτι (Κανόνες)

Ετυμολογία: προέρχεται από την τούρκικη λέξη barbut,που στην εύηχη γλώσσα της γείτονος σημαίνει τυχερό παιγνίδι με ζάρια.

Ιστορική αναδρομή: και βέβαια ξεκινάμε με αρχαία Ελλάδα. Ο Δίας και τα αδέρφια του Άδης και Ποσειδώνας, αφού θριάμβευσαν επί των Τιτάνων μοίρασαν τα βασίλειά τους-κάτω κόσμος, υγρός κόσμος, γη +ουρανός) κατ άλλους με κλήρο ή σύμφωνα με ορισμένες πηγές το ριξαν στο μπαρμπουτάκι.

Πάντως ως εφευρέτης των ζαριών αναφέρεται ο Παλαμήδης( γιος του Ναύπλιου, εξ ου και…).Βασικά επρόκειτο πέρι Κύρου Γρανάζη της αρχαιότητας. Εφηύρε κάποια γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, τα μέτρα και τα σταθμά, ενώ διαίρεσε το έτος σε ώρες και μέρες.
Τα ζάρια τα ανακάλυψε κατά την πολιορκία της Τροίας για να περνάνε ευχάριστα την ώρα τους οι Αχαιοί. Βέβαια αυτό αμφισβητείται μια που σύμφωνα με τον Πλάτωνα ο Παλαμήδης έζησε αμέσως μετά τον άλλο μεγάλο εφευρέτη τον Δαίδαλο. Οι «κύβοι» φαίνεται πως έκανα θραύση ως παιγνίδι. Ο Παλαμήδης προσέφερε την εφεύρεσή του στο ναό της θεάς Τύχης. Ο Αχιλλέας και ο Αίαντας απεικονίζονται σε αγγείο «κυβοπαικτούντες» και μάλιστα αναφέρονται και τα κέρδη των παικτών.
Στην αρχαία Αθήνα το παίγνιο ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο. Υπήρχαν μάλιστα και τα «Κυβεία» ή «Σκιραφεία»(καζίνο/λέσχες της αρχαιότητας σαν να λέμε), δημόσια κέντρα( άλλο ένα χτύπημα στον νεοφιλελευθερισμό) που πήραν το όνομά τους από τον ναό της Σκιράδος Αθηνάς. Πάντως έπαιζαν ζάρια και σε συμπόσια, ενώ φαίνεται πως εκτός από δύο έριχναν και τρία ζάρια σε κάθε ρίψη.
Αεί γαρ ευ πίπτουσι οι του Διός κύβοι, αναφέρει ο Σοφοκλής. Κοινώς ο Ζευς ή έκλεβε ή ήταν μεγάλο φάρδος.
Τα ζάρια ως παιγνίδι ήταν γνωστά και στην Αίγυπτο και στην Ινδία. Δεν θα ασχοληθούμε όμως καθότι πας μη Έλλην βάρβαρος κλπ κλπ…

Λεξικό: -σκίραφος = ποτήρι όπου τοποθετούνται τα ζάρια για να ανακατευτούν.
-κυβεία (η):παίξιμο των κύβων, ζάρια.
-διάσειστον = ποτήρι με πλατειά βάση. Σ΄ αυτό σείονταν οι κύβοι, που έπρεπε ν΄ ακούγονται για αποφυγή δόλου.
-μπαλαμούτι= η απάτη, η κλεψιά
-τσιμπάω ζάρι=ρίχνω τα ζάρια χωρίς να τα κουνάω


Κανόνες: οι παίχτες είναι δύο ή και περισσότεροι. Νικούν οι εξάρες, οι πεντάρες, το έξι-πέντε και οι τριάρες. Χάνουν οι άσσοι, οι δυάρες(ή διπλές),τα ντόρτια και το ασσόδυο. Ο ρίπτων παίζει μέχρι να φέρει μία εκ των παραπάνω ζαριών. Εάν νικήσει καθορίζεται νέο στοίχημα, ενώ αν χάσει τα ζάρι παίρνει ο επόμενος παίκτης.
Τρόπος πονταρίσματος: ο έχων τα ζάρια καθορίζει(«βγαίνει»)με το ανώτερο ποντάρισμα που αυτός επιτρέπει πχ 100. Ο αντίπαλος/οι μπορούν να ποντάρουν όσο θέλουν, από 1 έως 100.Επίσης μπορούν να παίξουν «ότι κάτσει» πχ 60 και θα κερδίσουν/ χάσουν 60 ή να παίξουν σπαστά, δηλαδή 60 αλλά 20 μπρος 40 πίσω. Σε αυτήν την περίπτωση κερδίζουν/χάνουν από απλές ζαριές(έξι πέντε, ασσόδυο) μόνο τα μπρος, δηλαδή τα 20,ενώ κερδίζουν/χάνουν και τα μπρος και τα πίσω(20+40=60)σε διπλές ζαριές(πχ εξάρες, άσσοι κλπ).
Βασικός κανόνας στο μπαρμπούτι είναι ότι μπορεί κανείς να αποχωρήσει όποτε θέλει, χωρίς να υπάρχει η ηθική μομφή του «καραμπίνα».

Προσοχή: το μπαρμπούτι δεν έχει καμία σχέση με το craps.To τελευταίο είναι παιγνίδι με ζάρια που παίζεται στα casinos και ουδεμία σχέση έχει με το τίμιο μπαρμπουτάκι.

Διάσημοι παίχτες: Σωτηρία Μπέλλου, Τάκης Μπίνης, όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά, Σταύρος Νιάρχος. Ο Ωνάσης εδιηγείτο: "Το πολυτιμότερο εργαλείο του Σταύρου είναι το μυαλό του... Αυτός ο παλιοχαρακτήρας που βλέπετε, μπορεί με μια βάρκα να βυθίσει αεροπλανοφόρο! Κάποτε στο Λονδίνο, που έβρεχε με το τουλούμι, έπαιζαν ζάρια στο σπίτι του Λιβανού και ο Νιάρχος ξετίναξε δύο Έλληνες εφοπλιστές. Όταν φεύγανε, διστάζανε να πάνε στα αυτοκίνητα τους, γιατί έβρεχε ραγδαία, οπότε ο σπιτονοικοκύρης τους είπε γελώντας: Ο Σταύρος είναι σε θέση να σας περάσει μέσα στη βροχή, χωρίς ομπρέλα, και να μη σας αγγίξει σταγόνα... Κι όταν φύγανε, ρώτησε το γαμπρό του αν είχε «τσιμπήσει» τα ζάρια κι ο Νιάρχος του απάντησε: Μα τι λες καπετάν Σταύρο, μπορείς να κερδίσεις στο μπαρμπούτι χωρίς μπαλαμούτι;"

Κίτρινος τύπος: εβδομαδιαία εφημερίδα κατήγγειλε δύο βουλευτές(τότε) και δύο γυναίκες υπουργούς ότι την παραμονή της πρωτοχρονιάς του 2008 πέρασαν το βράδυ τους με επιχειρηματίες κυβοπαίζοντας, με πονταρίσματα της τάξεως των 10000-1εκ. ευρώ. Φυσικά δεν πιστεύουμε τίποτα εκ του ρεπορτάζ καθότι οι αναφερόμενοι/ές έχουν μακρόχρονη προσφορά στην πατρίδα και είναι αμέμπτου ηθικής. Παραθέτουμε δε το δημοσίευμα για να καταδειχθεί η κατάντια της ελληνικής δημοσιογραφίας…